De vertellers

Op 11 mei 2000, precies zestig jaar nadat soldaat Albert Wieland het ouderlijk huis kwam binnenvallen en zich zwijgend terugtrok in zijn kamer, gaat een toneelstuk van zijn zoon Kars in première.
Albert begon pas na de oorlog aandacht te eisen voor zijn traumatische ervaringen aan de IJssellinie, en hij bleef dat doen tot aan zijn dood. Aan het verhaal van zijn vader heeft Kars Wieland nu een toneelvoorstelling gewijd, waarin hij met opzienbarende stijlvariaties een eigentijdse draai geeft aan de overlevering. Niet iedereen in de familie voelt zich op de premièredag echter even gemakkelijk bij het blootleggen van de geschiedenis.

De vertellers is een originele, bewogen roman. Meedogenloos betast de schrijfster de beurse plekken in het collectieve geheugen van Nederland: wat hebben we geleerd van de Duitse bezetting, en wat bijvoorbeeld van Srebrenica? Waarom kunnen we maar niet ophouden over die geschiedenissen te vertellen? En krijgen de vertellers in De vertellers begrip voor elkaar, of vormen hun verhalen eerder een gevangenis, waaruit geen ontsnappen meer mogelijk is?

    

"Fraai gecomponeerde meerstemmige roman"

Ingrid Hoogervorst - De Telegraaf

Recensies

In het centrum van de roman troont de persoon van Albert Wieland. Zijn leven wordt beheerst door wat hij tijdens de Duitse inval meemaakte, (...). Aanvankelijk weigerde hij te spreken over wat er die dag gebeurd was. Nadien vertelde hij er geregeld over, steeds op dezelfde manier. Iedereen diende dan zijn mond te houden. Iedereen had zo zijn eigen motieven om de oren al of niet te sluiten. In 'De vertellers' komen ze allemaal aan bod, vele jaren na Alberts dood. Het is de dag dat 'De vertelling', het toneelstuk dat zoon Kars over zijn vader geschreven heeft, in premiere zal gaan." Zwier laat de hoofdrolspelers de revue passeren en komt tenslotte uit bij de tweelingbroers: "Dan zijn er de tweelingen, ook kinderen van Jetta, die als het koor van een Griekse tragedie in het verhaal zijn ingebed. Zij, leerlingen van een toneelschool, spelen hun eigen spel. (...) Zij vinden dat het authentieke verhaal gehandhaafd moet blijven. Op de avond van de premiere willen zij Kars een dubbele spiegel van zijn ijdelheid en kunstemakerij voorhouden. (...) Aanvankelijk komt het verhaal over een vader die altijd hetzelfde vertelt en een zoon die daar een toneelstuk over schrijft wat gekunsteld over. Maar die indruk verdwijnt snel. Want de beladen familiegeschiedenis, die vanuit vele gezichtspunten wordt verteld, ontvouwt zich als een boeiende vertelling die de lezer moeiteloos naar de avond van de premiere voert.
Gerit Jan Zwier - De Leeuwarder Courant- 19/04/2002